Со Вучуќ нема иднина, а нема ни дијалог

Србија останува без вистински дијалог и перспектива со Александар Вучиќ, оптоварена со нерешени прашања, медиумски притисоци и политички поделби.

Колективната завера на чудење кај режимските медиуми и нивните аналитичари поради одбивањето на опозицијата да прифати дијалог со Александар Вучиќ, кој великодушно им го понуди на „терористите, блокаторите и губитниците“, не е нешто што го гледаме за првпат. Циничното лицемерие одамна е вообичаен дел од политичката комуникација во Србија, а самиот претседател секојдневно го надградува овој модел со своите изјави.

Да потсетиме на нападот на „дамата со дијагноза“ врз деканот на Економскиот факултет во Ниш, кога Вучиќ неочекувано коментираше дека убодот со нож го потсетува на тоа кога домаќинка ќе се исече додека лупи зеленчук. Очигледно е дека неговото повикување на дијалог не произлегува од добра намера или стремеж кон договор, туку единствено за нова победа над политичките противници.

Век и половина без компромиси

Историјата на модерна Србија во последните 150 години е историја на победи и порази, но не и на компромиси. Секогаш кога се постигнувал договор, тоа било под принуда и во присуство на трета страна. Властите никогаш не решавале суштински прашања преку дијалог – ниту во општеството, ниту со соседите.

Последните 35 години тоа се потврдува: меѓуетничките војни во 1990-тите, протестите во 1996/97 против изборните измами, бомбардирањата во 1995 и 1999 година и на крај 5 октомври 2000 година. Сите овие настани завршиле под притисок на народот или странски сили, со капитулации и договори потпишувани во туѓи бази и шатори.

Токсичен бес во медиумите

Тешко е да се очекува дека претседател кој постојано шири поделби и ја поттикнува омразата ќе се извини за тоа што граѓани ги нарекува терористи, предавници или странски платеници. Кој би седнал на маса со човек што со своите изјави легитимира линч и одмазда?

Во такви околности, медиумските „ловци“ бесно ја трујат јавната комуникација. Самата „дама со дијагноза“ сведочеше дека го извадила ножот токму под влијание на содржината на провладините телевизии.

Задушување на независните медиуми

Наместо смирување на тензиите, претседателот уште во зима најави дека телевизијата Н1 ќе биде затворена до ноември. Денес изгледа дека тоа ветување ќе се исполни.

Откако Александра Суботиќ, која ја бранеше независната уредувачка политика на Н1, беше разрешена, се појави снимка од телефонски разговор што открива дека смената е на барање на самиот Вучиќ. Со ова државниот телекомуникациски гигант „Телеком“ ги шири своите пипала кон последната голема независна телевизија во Србија.

Неосталинистички механизми на власт

Властите редовно користат неосталинистички принципи: фабрикување на обвиненија, измислени заговори и постојано повикување на „непознати центри на моќ“. Виновниците за клучните настани често се префрлаат на странски фактори – било Англичани, Американци, Ватикан, усташи или масони.

Убиството на премиерот Ѓинѓиќ, злосторствата врз новинарот Ќурувија или трагедиите во Рибникар и Дубона – сите тие се прикажуваат како резултат на странски заговори, а не на домашни структури.

Апсурди и параноја

Во официјалниот дискурс дури и пад на тенда станува „терористички чин“ насочен против државата. На ваквиот наратив се надоврзуваат и бројни провладини „аналитичари“ кои конструираат апсурдни објаснувања и ја продлабочуваат паранојата.

Дијалог со затворени прашања

Во средина каде маскирани криминалци се пуштаат врз демонстранти, а медиумите се претвораат во кафези, Вучиќ повторно предлага дијалог. Но дијалог за што? За иднината, без избори, без одговори и со премногу скелети во плакарот натрупани 13 години.

Прашања кои бараат одговор

Пред да се зборува за иднината, претседателот треба да одговори на прашања што го прогонуваат општеството:

Зошто е одбиен европски заем од 330 милиони евра, а прифатен кинески од 800 милиони за истата железничка делница?
Кој ги уби младите во кафулето „Панда“ во Пеќ во 1998 година?
Зошто е амнестиран насилник што претепа девојка на протест?
Каде е лицето кое призна дека организирало вооружено востание во Бањска?
Зошто повеќе од десет месеци не е формирано медиумското тело РЕМ, без кое не може да се зборува за фер дијалог?

Духови од минатото

Додека овие прашања висат без одговор, разговорот за иднината на Србија е само параван. Додека се игнорираат духовите од минатото, секој дијалог е соучесништво, а не решение.