САД и Русија во таен план зад грбот на Европа: Бизнис и Мир „преку профит“

Тајни состаноци меѓу американски и руски бизнисмени откриваат план за повоено редизајнирање на Европа преку економски договори, користење замрзнати руски средства и нови бизнис-сојузи.

Во сенките на американската политичка сцена и далеку од европските дипломатски сали, се одвива проект што личи повеќе на бизнис-империја отколку на мировен процес. На луксузно имање во Мајами Бич, двајца американски милијардери и еден руски моќник тивко се собрале да дискутираат план кој — според луѓе директно запознаени со разговорите — не бил само за ставање крај на војната во Украина, туку за редизајнирање на економската мапа на Европа.

Во домот на Стив Виткоф, магнат во недвижности и специјален пратеник на претседателот Доналд Трамп, се појавил Кирил Дмитриев — првиот човек на рускиот суверен фонд и личен избор на Владимир Путин за чувствителни мисии. На средбата виртуелно се приклучил и Џаред Кушнер, зетот на претседателот, од неговиот имот познат како „Бункерот на милијардерите“.

План што оди многу подалеку од мир во Украина

Документот што го разгледувале — главно изработен од руска страна — предвидувал не само прекин на огнот, туку и огромен економски проект. Дмистриев предложил:

американските компании да добијат пристап до околу 300 милијарди долари замрзнати руски средства во Европа,
тие пари да се користат за заеднички инвестиции меѓу САД и Русија,
реконструкцијата на Украина да биде американски предводена,
а руски и американски корпорации заеднички да ги експлоатираат минералните богатства на Арктикот.

Во пакетот, како додаток кој звучи како научна фантастика, се споменувала и заедничка мисија на Марс со учество на SpaceX на Илон Маск.

За Москва, ова било логичен продолжеток на стратегијата започната уште пред Трамп да влезе во Белата куќа: да се заобиколи традиционалниот американски безбедносен апарат и да се допре директно до луѓе склони кон „договори“ наместо идеологија.

Европа алармира: „Ова не е мир, ова е бизнис“

Кога 28-точковата верзија на планот протече во јавност, реакцијата во Европа беше бурна. Лидерите во ЕУ и Киев веднаш забележаа дека документот во многу аспекти ги повторува руските позиции — а не црвените линии на Украина.

Нивниот страв беше јасен: по агресијата врз Украина, Русија ќе биде наградена со долгорочни и профитабилни зделки.

Полскиот премиер Доналд Туск ја сумираше загриженоста во една реченица:
„Не се работи за мир. Се работи за бизнис.“

Американската перспектива: профит како гаранција за стабилност

Дел од тимот на Трамп го смета ваквиот приступ не за слабост, туку за предност. Убавината на планот, според нив, лежела во следново:

ако американските компании добијат огромни зделки во Русија по војната, тие сами ќе станат интересирани гаранти за траен мир.

Русија, од своја страна, отворено кажала дека би сакала да работи со Американци, а не со Европејци, за кои сметала дека „зборувале лошо“ за мировните напори.

Путин тивко ги подготвува терените

Извори тврдат дека блиски сојузници на Путин — милијардери како Тимченко, Ковалчук и браќата Ротенберг — веќе испраќале емисари за да разгледаат потенцијални проекти со американски корпорации, од рударство до гасоводи. Се споменувало и оживување на Северен тек, иако е под санкции на ЕУ.

Ексон Мобил наводно се сретнал со Роснефт за можно враќање во проектот Сахалин — нешто што изгледаше невозможно во последните години.

Дипломатија надвор од протокол

Интересно е што делови од американската влада знаеле многу малку за овие паралелни канали. Дури и ЦИА, која обично е вклучена во чувствителни процеси како размена на заробеници, имала минимален увид.

Сликата е необична: бизнисмени водат процес кој изгледа повеќе како огромен економски конгломерат, отколку како класична дипломатија.

Виткоф — кој планира повторна посета на Москва и средба со Путин — смета дека силните економски врски ќе го спречат идниот конфликт. Украинците, пак, биле охрабрени да бараат економски олеснувања наместо оружје.

Неуспешниот самит и што следи

Самитот во Алјаска во август заврши катастрофално — Putin одржал долго историско предавање, по што двете делегации го прекинале состанокот. Но Виткоф остана оптимист и сигурен дека преговорите ќе продолжат.

Зеленски, пристигнувајќи во Вашингтон во октомври и барајќи Томахавк ракети, дознал дека Трамп одлучил да не ги испорача — по разговорот со Путин еден ден претходно. Наместо тоа, бил поттикнат да бара економски погодности.

Оваа приказна открива еден паралелен, неофицијален и исклучително моќен канал на глобална политика:
мир изграден врз профит, а не врз дипломатија.

Дали ова ќе биде нов модел или опасен преседан — допрва ќе покаже времето.