Се празнува Свети апостол Филип – кои се народните верувања за овој ден?
Се празнува Свети Филип: чудотворни дела, обичаи, заштитнички ритуали и древни верувања што и денес го одбележуваат овој ден.
Свети апостол Филип, еден од дванаесетте Христови ученици, денес се чествува меѓу православните верници како светец со силна вера и големи чудотворни дела. Роден во Витсаида, тој бил повикан од Исус лично, а веднаш по него тргнал и неговиот пријател Натанаил, кој подоцна ќе стане апостол Вартоломеј.
По воскресението Христово, Филип го проповедал Евангелието низ Азија, Грција, Арабија и Етиопија. Традицијата запишува бројни чуда: исцелување на болни, враќање вид на слепи и духовно преобразување на пагани. Особено се издвојува преданието за огромната змија во Ерапол, која паганите ја сметале за божество – а Филип и Вартоломеј ја умртвиле само со молитва.
Овие чуда предизвикале гнев кај паганските жреци, кои ги обвиниле пред градоначалникот. Како казна биле распнати на крст. Свети Филип бил распнат со главата надолу во 86 година. Тогаш се случил силен земјотрес кој ги проголтал прогонителите. Луѓето, свесни за својата заблуда, се обиделе да го симнат апостолот од крстот – но тој веќе починал. Подоцна неговите мошти биле пренесени во Рим.
На истиот ден Црквата го слави и Свети Григориј Палама – велик духовник, теолог и архиепископ на Солун, чиј култ е многу силен на православниот Исток.
Народни верувања и обичаи за Свети Филип
Во македонската традиција, денот на Свети Филип е длабоко вкоренет во магиски и заштитни обреди. Овој ден е познат и како „врзување на устата на волкот“. Според забелешките на Димитар Матов, во Велес и околните места на 14 ноември се затворале гребните (дрвени садови), кои останувале така недела дена. Народот верувал дека така симболички се затвора устата на волкот, за да не ја напаѓа стоката преку зимата.
Празникот е поврзан и со митски ритуали за заштита од зли духови. Во некои краишта, особено кај сточарите, важело верување дека на овој ден се правеле магии за „земање млеко“ од туѓи овци – стари предхристијански верувања кои долго опстанале во народот.
Филипов пост и народниот празник Мартинци
Свети Филип се празнува токму пред почетокот на Божиќниот пост, па празникот е познат и како почеток на „Филиповиот пост“. Народниот празник Мартинци, кој понекогаш се поклопува со овој ден, се смета за време на заштита на домашните животни од диви ѕверови и лоши влијанија.
